Нютагаа ажалша зон суурхуулдаг

Тэрэ үедэ 14 наһатай ябаһан Эсэгын дайнай ба ажалай ветеран Бато Бальжиров дурсаһан байдаг: «Будажаб Доржиев Шэтын гимназида һуража ябахадаа, большевигүүдтэй, түмэр харгын мастерскойнуудай хүдэлмэрилэгшэдтэй холбоотой болоһон байгаа. Тэрэ һонор ухаатай болон эмхидхэхы шадабаритай хүн һэн». Догой һууринай ажаһуугшад илангаяа Адриановка ба Бурятская станцинуудай түмэр харгын хүдэлмэрилэгшэдтэй холбоотой байгаа. Догойнхид Забайкалиин можын таряашадай депутадуудай III съезддэ хандажа, өөһэдыгөө дааха административна единицэ болгожо баталхыень гуйһан байна. Тиигэжэ Шэтэ руу Будажаб Доржиев түлөөлэгшэеэ эльгээгээ. Шэтын хүдэлмэрилэгшэд Догойн Зүблэл дэмжэжэ, Будажаб Доржиевые Забайкалиин можын Зүблэлэй гүйсэдхэхы хорооной депутадаар абаа. Тиигэжэ 1918 оной
апрелиин 19-дэ үгытэй 37 үрхэтэ айлай суглаанда Догойн Зүблэл байгуулагдажа, һэеы гэр дээрэ улаан туг бодхоогдоһон. Тэрэ хүндэ жэлнүүдтэ большевигүүдэй партиин шэглэл баригшадай тоодо Б.Доржиевай нүхэд ба суг тэмсэгшэд: Ч-Ж.Доржиев, Г.Эридхеев, Б.Надцалов, Н.Бадмаев, Л.Дарижапов гэгшэд ябаа. Һомоной Зүблэлэй түрүүшын түрүүлэгшээр Базар Жамсаранов хүдэлөө.

ДАБШАЛТЫН ЗАМААР

1907 ондо Догойн отогто ехэ удхатай ушар болоһон байна: нютагай II гильдиин Засанай Жабнаймаашанай үүсхэлээр эхин шатын һургуули нээгдээ.1920 ондо тойрог дотор түрүүшын амбулаторно пункт хүдэлжэ эхилээ, даагшаарнь нютагай врач Лыксок Жабэ ажаллаа. Догойн дэбисхэртэ Баян Хилэ һууринда Буда Рабданов түрэһэн. Тэрэ буряадай гэгээрүүлэгшэ, этнограф ба зүүн оронуудые шэнжэлэгшэ, гадаада харилсаанай талаар ажалладаг мэргэжэлтэн байһан юм. Догойн дунда һургуулида мүнөө багшын уг залгамжалал Ральдинтанай 3-дахи үе Ага соо түрүүшын «РФ-гэй габьяата багша» гэһэн нэрэ зэргэдэ хүртэһэн Аюр Ральдинай хэрэгыень үргэлжэлүүлһээр. Улаан тугай бодхоогдоһонһоо мүнөө хүрэтэр Догойн хүгжэлтэдэ хэды хатуу сагай дайралдабашье, Зүблэлэй хүтэлбэри доро тэдэ бултыень гаталжа, амжалта түгэс ажаллана. 1930-аад онуудта үмсын жэжэ ажахынууд нэгэдхэгдэжэ эхилээ, 1931 ондо «Социализм» гэжэ колхоз байгуулагдаа юм. Ажахы 224 хонитой, 410 бодо малтай, 56 ямаатай, 145 моритой, 20 гаран тэмээтэй,

Нордоп БАБУЕВА

Толон