Түрүүшын мэргэжэлтэ сэрэгшэдэй нэгэн

Алдар суута Буркавдивизион хадаа түрүүшын буряад мэргэжэлтэ сэрэгшэдые бэлдэлгын газар байһан юм. Эндэ Согто-Хангилһаа гарбалтай Батомунко Хоршинжапов сэрэгэй алба хааһан намтартай.

Б.Хоршинжапов (баруун гарhаа).

«Буряадууд – түрэхын морин сэрэгшэд. Тэдэнэр мориндо дуратай, хүүгэд наһанһаа дадаһан, морин сэрэгтэ алба хааха дүрэтэй байна. Тиимэһээ моридтой холбоотой һуралсал бэлэхэнээр хадуужа абана. Морин сэрэгшэдэ хабаатай ухамай, мундуу ябадалтай байхадаа, эрхимээр мори унадаг», — гэжэ Советскэ Союзай Маршал Константин Рокоссовский дурсаһан байдаг.

Хоршинжабай Батомунко 1908 ондо Агын аймагай Согто-Хангил нютагта Хүлэгэй Хоршинжабай гэр бүлэдэ 6 хүүгэдэй гурбадахинь боложо түрэһэн юм. 1929 ондо Агын үшѳѳ дүрбэн хүбүүдтэй суг Тверь хото морин сэрэгэй училищида һурахаяа эльгээгдэһэн намтартай.

Училищияа амжалтатай түгэсхѳѳд, Буркавдивизиондо алба хаахаяа Улаан-Үдэ хото эльгээгдэһэн байна.

1937 ондо Агын аймагай Шулуутай нютагай Лудупова Норжимотой хуби заяагаа ниилүүлээ. 1938 ондо Клара басаганайнгаа түрэхэдэ, Батомунко Хулукович сэрэгэй капитанай нэрэ зэргэтэй болоод ябаа бшуу.

1939 оной январь һарада үндэһэтэнэй сэрэгэй эмхидэлнүүдэй тараагдахада, гэр бүлэтэеэ хилэ шадар оршодог Украинын Каменец-Подольский хотодо албаяа үргэлжэлүүлхээр томилогдоһон байна. Тэндэ Каро хүбүүниинь мүндэлѳѳ.

Белофиннуудтай дайнай эхилхын урда тээхэнэ тэрэниие Ленинградһаа холо бэшэ оршоһон Выборг хото эльгээһэн байна. Финскэ дайнай үедэ Батомунко Хоршинжапов баатарай үхэлѳѳр алдалан унаа.

Хүлэгэй Хоршинжабай үшѳѳ хоёр хүбүүд, Батомункын дүүнэр — Батобаир ба Батожаргал Эсэгэ ороноо хамгаалгын дайнһаа аба эжыдээ, тоонто нютагаа бусаха хубигүй байшоо. Батобаир дайнай урда тээ «Буряад үнэн» һониндо ажаллажа байһанаа, дайнай эхилхэдэ, түрүүшынь үдэрнүүдһээ Баруун фронт руу мордоһон байна. Штурманай мэргэжэл шудалаад дайлалдажа ябаһаар, 1941 ондо алдалан унаа. Айлай одхон гүлмэр залуухан Батожаргал мүн лэ дайн дажарһаа бусаагүй...

Толон